SELİMİYE CAMİNİN SIRLARI- YAPILARDA DEPREM DİRENCİ
Mimar Sinan’ın yüzyıllar önce inşa ettiği yapılarda kullandığı mühendislik tekniği, bugün teknolojiyle birleşerek sismik izolatör olarak hayat kurtarıyor. Bu sistemle temellendirilen binaların depreme olan dayanıklılığının yüzde 80 oranında arttığı belirtiliyor.
Asırlara meydan okuyan binalar inşa eden Mimar Sinan’ın olası bir deprem için kullandığı bazı sırları yeni yeni keşfediliyor. Örneğin Mimar Sinan, bugün Japonya’da gökdelenlerde kullanılan hareketli eklem yöntemini inşa ettiği binalarda kullanmıştı. Yapıyı taşıyacak blokları kurşun halkalarla birbirine bağlayan Mimar Sinan, aynı zamanda bugün deprem bölgelerinde sıklıkla kullanılan hareketli eklem yönteminin de atası.
Mimar Sinan, bugünkü sismik izolatör yönteminin atası sayılan, yapıyı olası bir sallantıda esnetme yöntemini de inşa ettiği binalarda kullanmıştı. Mimar Sinan’ın, “Çıraklık eserim” dediği Süleymaniye Camii, tarihi boyunca onlarca deprem geçirmiş olmasına karşın, esneyen yapısı sayesinde statiğini korudu. Bugün de 7.7’lik ve 7.6’lık iki büyük depreme karşın tek bir çatlak almayan binaların sırrı bu esneme yönteminde gizli.
1950lerde bir grup Japon mühendis Türkiye’de mevcut tarihi eserleri incelemek için izin alır sıra Selimiye’ye geldiğinde ondan sonraki tüm incelemeleri iptal ederler ve kalan tüm zamanı bu camiiye ayırırlar çünkü camii bambaşka, bilinmeyen sistemlere sahiptir. Uzun süre incelemelerin sonucunda caminin altında mevcut raylı sistemi keşfederler bu sistem sayesinde o zayıf toprakta yapı ayakta kalabiliyor ve herhangi bir sarsıntıda 5 derece dolaylarında esneyebiliyordu bu şekilde yapı en ufak zarar görmüyordu. Bu sistemi keşfeden Japonlar ülkelerine döndüklerinde aynı sistemi gökdelenlerde uygulamaya başlarlar ve gökdelenlerin güvenliği, sağlamlığı katbe kat arttırılmış olur. Sonuç olarak bugün tüm dünyada gökdelenlerde bu sistem uygulanmaktadır.
Selimiye Camisinin zemini gevşek topraktır bu nedenle minarelerinin yakın zamanda yıkılacağı düşünülmüş uluslararası bir grup mühendis toplanıp camiiyi sağlama alma üzere incelemelerde bulunulmuş ve son olarak en son teknoloji olan metal kelepçelerle minarelerin temellerini sabitlemenin en iyi çözüm olduğuna karar vermişlerdir. Minarelerin temellerini açınca, koymayı düşündükleri kelepçelerin aynıları ile karşılaşmışlardır.
MİMAR SİNAN yüzyıllar önce aynı şeyi düşünmüş ve yapmıştı.
Mimar Sinan’ın dünyanın en zeki insanları listesinde olduğunu da dip not düşmek isterim.