İLETİŞİMDE YAPAMADIKLARIMIZ – Dr.İlhami Pektaş.

İlerleme ve gelişmesinin temelinde ‘kelimeler’ önemli yer alır.

Bu kelimeleri kullanış tarzımız, söyleyiş adabımız, ses tonlamamız karşımızdakini etkilemek, onunla anlaşmak için çok önemlidir. Bu yaklaşımımız kültür ve çağdaşlık düzeyimizi gösterir. Birbirimizi anlamamız ve birbirimize hürmet etmek, iyi ilişkilerin devamını sağlamak için, dilimizi ve kelimelerimizi çok iyi kullanmak zorundayız. Ancak günlük yaşamımızda kaybettiğimiz birçok değerin arasında; güzellikler, nezaket, adap, hoşgörü, gönül alma, tatlı dil, hoş sohbeti en önemli yerdedir.

Maalesef bu değerlerimizi de her geçen gün yitiriyoruz.

Unutmayalım ki ‘Nezaket hiçten gelir fakat her şeyi satın alabilir.’

Önce ‘Merhaba’ arkasından, ‘Nasılsınız?’ diyerek hatır sormak diyalog için en güzel başlangıçtır. Teşekkür ederim, rica ederim, özür dilerim, haklısın gibi kelimeler günlük hayatta bize çok şey kazandırır.

İlk büyülü kelime ‘Merhaba’ nın anlamını; Farsça, ‘benden size zarar gelmez’. Arapçası ise ’yerimi genişlettiniz, beni ferahlattınız’ demektir. Biz de Merhaba diyerek, birini görmekten memnun olduğumuzu, hoşnut olduğumuzu, saygı ve sevgimizi belirtiriz. Söze başlamanın nazik bir şeklidir. Bu nezaketi ‘Nasılsınız’ sorusu ile desteklemek gerekir. Karşımızdaki sağlığı, keyfi, ailesi, işi ile ilgilendiğimizi bu tek kelime ile anlar ve memnun olur. Bu kelimeler ilgiyi anlatır.

Bu kelimeleri kullanmakta cömert, olumsuz kelimeleri kullanmakta ise cimri olmamız gerekiyor. Tek bir ‘lütfen’ kelimesi çok şey değiştirecek kadar önemli, etkili ve çoğu zaman karşımızdakini empatiye davet eden bir kelimedir. Bu kelime günümüzde o kadar az kullanılıyor ki, halbuki bu kelime bir tartışmanın acımasız gerginliğini, işin başında önler ve olumsuz ilişkileri önler.

‘Rica etmek’ Arapçadan gelir. Reca kelimesi Türkçe’ ye rica olarak uyarlanmıştır. Allah’a karşı insanın yakınlığını, Ona karşı kalbi içtenliğini, inancını belirtir. Aslı ’havf ve reca’ dır. Havf kelimesi Allah korkusu anlamındadır. Reca ise ümitle beklemek halidir. Ümit etmek, beklemek anlamındadır. Teşekkür bir şükran duyma, karşımızdakinin varlığına şükretmek olduğuna göre, rica teşekkür edene söylenecek, incelik içeren sözdür. Teşekkür manevi olarak doyum sağlayan en güzel ifadedir. Bize yapılan bir iyilik karşılığında teşekkür etmek ise, iyilik yapanın ruhunu okşayacak, başka iyiliklere teşvik edecek bir hediyedir.

Teşekkür etmek, hoşnutluğu anlatan, gönül borcunu ifade eden, incelik ve nezaketin büyüsünü içeren kelimedir. Tebessümü, mutluluğu ateşler. Bir teşekkür kimi zaman alır gider tüm günün yorgunluğunu. Bir teşekkür kalbi ferahlatır, insana dost kazandırır. Gönül kapılarını açar. Bu kelimelerin içinde kullanımı en zor gelen Özür Dilemektir. Bu iki kelime, bilen için erdem, bilmeyen için zayıflık anlamına gelir. Birine karşı kırıcı davranışlarda bulunulduğunda affedilmek için yapılan bir sesli davranış ve nezaket kuralıdır. Maalesef günlük yaşamızda çok az insan özür diliyor. Oysa bir özür birçok kusuru, hatayı, affettirebilir. İşin sırrı bu kelimededir.

Üzdüğüm için özür dilerim, kırdığım için özür dilerim, geciktiğim için özür dilerim gibi.. İnsanın bilmediği bir şeyi kabul etmesi olgunluktur, bilgeliktir. Düşünce tarihinde Sokrates’in önemli bir yeri vardır. Yaklaşık şöyle demiş; ‘Yargıçlar var, toplumun önemli kişileri var, bunlar kendi konularında ve başka konularda her şeyi bildiklerini zannediyorlar, oysa hiçbir şey bilmiyorlar, ben de bir şey bilmiyorum ama en azından bilmediğimi biliyorum.’ İnsan yaşamının gittikçe daha zorlandığı dünyamızda sık sık ve her fırsatta ‘Merhaba’ ‘Nasılsınız’ ‘Lütfen, ’Rica ederim’ Özür dilerim, Teşekkür ederim’ kelimelerini sık sık kullanmamız büyüklüktür, insanlıktır, zenginliktir, asalettir.