BİR EMEK TELEVİZYON FABRİKASI-1974
Yurt dışındaki işçilerimizin birikimlerine Türkiye’deki vatandaşlarımızın birikimlerinin de katılmasıyla 1970’li yıllarda “çok ortaklı şirketler” ya da “işçi şirketleri” adıyla ardarda şirketler kurulmuştur. Bu şirketlerin 16.000’e yaklaşan ortağıyla en geniş tabanlı şirketi Denizli’de faaliyet gösteren BİR EMEK ELEKTRİK ELEKTRONİK SAN.veTİC.AŞ.’dir.
Kıbrıs Barış Harekatında Türk ordusunun haberleşmede büyük sorunlar yaşaması üzerine telsiz ve haberleşme cihazları üretmek konusunda karar alınmıştır. Ancak iki kez telsiz ihalesine girip farklı nedenlerden dolayı ihaleler iptal edilmiştir ve üretime başlayamamıştır.
Bunun üzerine fabrikanın televizyon üretimiyle yola devam etmesine karar verilir. Televizyon markası olarak hem şirketin ismi hem de milliyetçi bir anlayışla BİR EMEK ismi seçilmiştir.
1977’de Sanayi Bakanlığının teknik heyeti, fabrika için olumlu rapor verdiği halde, Ankara teşkilatı Türkiye’deki siyah beyaz televizyon üretimi için yeterince fabrika olduğunu ve piyasanın doyduğunu gerekçe göstererek, üretime ve gerekli malzemelerin ithalatına izin vermez. Sanayi Bakanlığının BİR EMEK’i yerli bir firmayla lisans anlaşmasına zorlaması üzerine, yönetim Profilo ile görüşerek anlaşmaya varır ve böylelikle Profilo’nun fason üreticisi olur. 1982’nin gazetelerinde Türkiye’de ilk renkli televizyonun BİR EMEK tarafından üretildiği yazılmıştır.
BİR EMEK bugün yalnızca televizyon üreticisi olarak hatırlanıyor. Oysa telefon ve telefon santralleri de üretmiştir. Daha da ilginci PC denilen kişisel bilgisayarların geliştirildiği
1981’in hemen ertesinde, Türkiye’de ilk yerli bilgisayar üretimini de BİR EMEK yapar.
BİR EMEK 80’li yılların ortasına kadar üretime devam eder. Ancak diğer işçi şirketleri gibi BİR EMEK de sürekli olarak finansman sıkıntısı çekmektedir. Fabrika kurulmuş, makineler alınmış ama mevcut kaynakla işletmeyi ayakta tutmak imkansızdır. Ayrıca Türkiye’de 1984 yılına kadar elektronik parçaların ithalatına koyulan sınırlamalar da fabrikayı zor durumda bırakmıştır. 1984’te ithalatın serbest bırakılması artık geç kalmış bir karardır.
Denizli Asliye Hukuk Mahkemesi 1986 yılı sonunda BİR EMEK’in iflasına karar vermiştir.
Kaynak: Cengiz Akseki, “Denizli’de Türk İşçilerinin Kurdukları Elektronik Fabrikası: BİR-EMEK”, Toplumsal Tarih, sayı:166 , Ekim 2007