KREDİ KARTI KULLANIMINDA TÜRKİYE AVRUPA BİRİNCİSİ- Dr. İlhami Pektaş
Türkiye banka kartı ve kredi kartı sayılarının toplamında Avrupa birincisi, dünya II.cisi. 2015 yılında kartlı alışverişlerin toplam tutarı 526 milyar TL’ye ulaştı. 171 milyon adete ulaşan kart sayısıyla Türkiye, Avrupa liginde ilk sıraya yerleşti. Kartlı ödemelerin hane halkı harcamaları içindeki payı ise son 5 yılda yüzde 28’den yüzde 39’a çıktı . 2015 yılında kartlı ödeme sayısı % 15 büyümüş durumda.
Bunun içinde kredi kartlarıyla yapılan ödemlerin yüzde 14 ve banka kartlarıyla yapılan ödemelerin yüzde 28 düzeyinde ve geçtiğimiz yıl internet’ten kartlı ödeme tutarının da yüzde 32 arttığı belirtildi. 2015 yılında internet’ten alışveriş yapılan kredi kartı sayısı 22 milyona ulaştı. Bir başka deyişle her 5 kredi kartından 2’si internetten ödemelerde kullanılmış.
Bu ne anlama geliyor;
Üretim yapmayan bir toplum olarak sanki bankada birikmiş paramızdan alış veriş yapıyor gibi geleceğe borçlanıyoruz. Gelecek ay geldiğinde bir sonraki aya, bunlar birikerek gelecek yıla derken borçlu bir toplum haline geldik. Kartla alış-veriş yapması çok kolay, çok pratik ama sürekli borç hanemize çalışıyor ve borçlarımızı artırıyor. Hane halkı borcu, 2002’de 6.7 milyar lira iken, 2013 sonunda 372.4 milyar liraya tırmanmış; yani 12 yılda 55 kat artmıştır. 2002’de tüketici kredisi miktarı 2 milyar lirayken 2013’te 247 milyar liraya yükselmiştir; bir başka anlatımla 12 yılda 124 kat artmıştır.
Gelişmekte olan ülke ekonomileri ile ilgili yaptığı çalışmalarla bilinen Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF)’nün hazırladığı rapora göre Türkiye’de yetişkin başına düşen hane halkı borcu 2009’dan itibaren yüzde 53 arttı ve 2014 sonu itibariyle 2 bin 740 dolara yükseldi. Bununla beraber Türkiye’de iç tasarruf ise yüzde 23’ten yüzde 12’lere kadar geriledi. Yani tasarruf yapmıyoruz ve sürekli borçlanıyoruz.
Hazine’den yapılan açıklamaya göre, kamu ve özel borç toplamı ; 2015 yılında ikinci çeyrek dönemi sonu itibarıyla 405,2 milyar dolar oldu. Özel sektör borçlarının toplam dış borç stoku içerisindeki payı 287,5 milyar dolar ile yüzde 70,9 ve kamu kesimi borçlarının payı 115,8 milyar dolar ile yüzde 28,6 olarak gerçekleşti.
Bu durumda ülke olarak en kısa zamanda gerekli tasarruf tedbirlerini alamaz isek ileride çok büyük risklerle karşı karşıya gelebiliriz.